Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng. Ảnh: N.Linh

Cụ thể các thủ tục hành chính

Thông tư 22/2019/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư 12/2015/TT-BTC hướng đến mục tiêu thực hiện chủ trương cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân, giảm thời gian, chi phí thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK, tăng sức cạnh tranh cho DN đồng thời góp phần thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Tạo môi trường pháp lý thống nhất, đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động cung cấp dịch vụ ĐLLTTHQ phát triển; Đồng thời, rà soát để sửa đổi, bổ sung một số nội dung cho phù hợp với thực tế phát sinh qua thời gian triển khai thực hiện.

Theo Phó trưởng phòng Tổng hợp (Cục Giám sát quản lý về hải quan) Bùi Thị Minh Hải, sự minh bạch trong thủ tục hành chính được thể hiện ở các thủ tục thi cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan; cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan; công nhận ĐLLTTHQ; cấp và gia hạn mã số nhân viên ĐLLTTHQ… toàn bộ những chứng từ, thủ tục được cụ thể, rõ ràng; đặc biệt Thông tư 22/2019/TT-BTC cũng quy định cụ thể thời hạn cơ quan Hải quan thực hiện các thủ tục.

Chẳng hạn, liên quan đến việc cấp lại mã số nhân viên ĐLLTTHQ, Thông tư 22/2019/TT-BTC quy định cụ thể hơn về thủ tục và thời gian thực hiện so với Thông tư 12/2015/TT-BTC trước đây.

Cụ thể, “Nhân viên ĐLLTTHQ được cấp lại mã số nhân viên ĐLLTTHQ còn thời hạn sử dụng trong trường hợp: Thẻ nhân viên ĐLLTTHQ bị mất và được ĐLLTTHQ xác nhận tại Đơn đề nghị cấp lại mã số nhân viên ĐLLTTHQ; ĐLLTTHQ có thay đổi tên đăng ký kinh doanh; Nhân viên ĐLLTTHQ có thay đổi số định danh cá nhân hoặc số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân.

Sau khi ĐLLTTHQ lập hồ sơ đề nghị cấp lại mã số nhân viên ĐLLTTHQ gửi Tổng cục Hải quan, trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đề nghị, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan thực hiện cấp lại mã số nhân viên ĐLLTTHQ hoặc có văn bản trả lời ĐLLTTHQ đối với trường hợp không đủ điều kiện. Mã số nhân viên ĐLLTTHQ được thay đổi theo số định danh cá nhân hoặc số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân còn thời hạn sử dụng tại thời điểm đề nghị cấp lại mã số”.

Bên cạnh đó, Thông tư 22/2019/TT-BTC cũng bổ sung một số giải pháp đảm bảo công tác quản lý hoạt động ĐLLTTHQ như: Trường hợp chấm dứt, tạm dừng, thu hồi mã số ĐLLTTHQ.

Chủ hàng phải thông báo danh sách đại lý hải quan

Đại diện Cục Giám sát quản lý về hải quan- Tổng cục Hải quan cho biết, một trong những điểm quan trọng tại Thông tư 22/2019/TT-BTC là bổ sung quyền và trách nhiệm của chủ hàng tại Điều 14. Trong đó, chủ hàng lưu ý: Khi phát sinh hợp đồng ĐLLTTHQ, chủ hàng thông báo danh sách ĐLLTTHQ được thay mặt chủ hàng khai và làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa XK, NK thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan trước khi ĐLLTTHQ thực hiện việc khai và làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa XK, NK.

Trừ các trường hợp sau: Khai và làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa XK, NK qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh theo quy định pháp luật về bưu chính và hải quan; Hàng hóa XK, NK của các tổ chức, cá nhân không có mã số thuế; Hàng hóa là quà biếu, quà tặng của tổ chức, cá nhân ở Việt Nam gửi cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài; hàng hóa của cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế tại Việt Nam và những người làm việc tại các cơ quan, tổ chức này; hàng hóa viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại; hàng hóa là hàng mẫu không thanh toán; hàng hóa là hành lý cá nhân của người nhập cảnh gửi theo vận đơn, hàng hóa mang theo người nhập cảnh vượt tiêu chuẩn miễn thuế.

Việc thông báo danh sách ĐLLTTHQ thay mặt chủ hàng khai và làm thủ tục hải quan nhằm ngăn chặn nguy cơ đại lý lợi dụng thông tin của DN XNK để làm thủ tục hải quan, nhằm thực hiện hành vi gian lận.

Hải quan cung cấp dữ liệu tờ khai cho đại lý và chủ hàng

Đáng chú ý, một điểm mới tại Thông tư 22/2019/TT-BTC liên quan đến quyền và trách nhiệm của cơ quan Hải quan. Cụ thể, ngay sau khi tờ khai hải quan được đăng ký trên hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan, cơ quan Hải quan cung cấp dữ liệu điện tử liên quan đến tờ khai hải quan của hàng hóa XK, NK làm thủ tục hải quan qua ĐLLTTHQ cho ĐLLTTHQ và chủ hàng.

Đây là điểm đổi mới so với trước đây về phương thức trao đổi thông tin giữa cơ quan Hải quan và đại lý hải quan. Việc này được thực hiện trong trường hợp chủ hàng hóa có hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng theo yêu cầu của cơ quan Hải quan. Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ban hành chuẩn trao đổi dữ liệu giữa hệ thống công nghệ thông tin của cơ quan Hải quan và doanh nghiệp XK, NK hàng hóa.

“Việc này sẽ đảm bảo nguồn thông tin được cung cấp cho các bên, chống gian lận, đặc biệt là DN XNK phục vụ việc lưu trữ dữ liệu phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra hoặc các hoạt động về sau. Tuy nhiên, để tạo thuận lợi cho các bên thực hiện, Thông tư cũng bổ sung điều khoản chuyển tiếp.”- Phó trưởng phòng Tổng hợp Bùi Thị Minh Hải nói.

Xung quanh những điểm mới tại Thông tư 22/2019/TT-BTC, Giám đốc Công ty TNHH HNH Movers Nguyễn Trần Kim Ngân cho rằng những nội dung mới về thủ tục hành chính được quy định cụ thể, rõ ràng khá thuận lợi cho DN nghiên cứu và thực hiện. Đặc biệt liên quan đến điểm mới quy định trách nhiệm của chủ hàng, Thông tư đã cụ thể các trường hợp loại trừ, tạo thuận lợi cho DN, phù hợp với đặc thù hoạt động của đại lý; trong khi đó vẫn đảm bảo sự chặt chẽ chống gian lận”.