Tàu container cỡ lớn cập cảng Cái Mép - Thị Vải - Ảnh: ĐÔNG HÀ

Ông Bùi Thiên Thu, phó cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, cho biết, đến nay đã có sự chuyển dịch hàng hóa từ TP. HCM ra Bà Rịa - Vũng Tàu.

Hàng về Cái Mép - Thị Vải tăng hàng năm

Cụ thể, tỉ trọng hàng hóa thông qua cảng biển TP.HCM giảm từ 65,2% (năm 2013) xuống 55,9% (2018), trong khi đó tỉ trọng hàng hóa qua cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu tăng từ 30,6% lên 34,1%.

Tính riêng hàng container qua cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu cũng tăng từ gần 18% (2013) lên 30% (2018).

Cũng theo ông Thu, hiện các bến cảng khu vực Cái Mép - Thị Vải (thị xã Phú Mỹ) có 22 tuyến vận tải quốc tế.

"Từ 2013 đến 2018, lượng hàng hóa qua cảng biển ở Bà Rịa - Vũng Tàu mỗi năm tăng gần 15% về tổng hàng, riêng hàng container tăng hơn 25%", ông Thu cho biết.

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logictics Việt Nam cũng cho hay hiện cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đang dần trở thành cảng trung chuyển của khu vực khi đã có hàng trung chuyển từ Campuchia, Thái Lan và Philippines.

Vẫn còn nhiều điểm nghẽn

Tuy tăng trưởng hàng năm nhưng đến nay, các cảng ở đây mới hoạt động chừng 50% công suất thiết kế. Việc này đã gây ra sự lãng phí đầu tư. Cụ thể, năm 2018, hàng container qua đây đạt 2,89 triệu TEUs, nhưng cũng mới đạt 42,4% công suất xếp dỡ.

Một góc các cảng container nước sâu tại Cái Mép - Thị Vải - Ảnh: ĐÔNG HÀ

Ông Ngô Minh Thuấn - Tổng giám đốc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn - nhận xét các cảng ở Cái Mép - Thị Vải vẫn "chưa xứng với tiềm năng và thế mạnh". Nguyên nhân là nguồn hàng tại chỗ yếu, chưa có hệ thống quản lý nhà nước về kiểm dịch tại đây dẫn đến đội chi phí logictics.

Theo các doanh nghiệp logictics, mỗi container thông quan tại Cái Mép - Thị Vải đắt hơn tại TP. HCM từ 1 - 1,25 triệu đồng. Do đó, 82% hàng hóa làm thủ tục thông quan tại TP. HCM, Đồng Nai, Bình Dương cho dù hàng về Cái Mép - Thị Vải.

"Lõi vấn đề là chi phí", ông Thuấn nói. Trong khi đó, một doanh nghiệp cho hay nguyên nhân quan trọng là tại Cái Mép - Thị Vải chưa có hệ sinh thái.

Hội nghị cũng đã ghi nhận hàng chục ý kiến, kiến nghị của các doanh nghiệp, nhà đầu tư. Trong đó nổi bật là phát triển kết nối giao thông liên cảng, liên khu công nghiệp, kho ngoại quan với khu công nghiệp.

Một hãng tàu kiến nghị cần mở cửa chính sách để kéo hàng quá cảnh bởi hiện có nhiều mặt hàng từ Campuchia không được phép quá cảnh tại Việt Nam nên đã chuyển sang Singapore.

Trong khi đó, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn kiến nghị cần hướng đến mô hình khu mậu dịch tự do tại Cái Mép - Thị Vải.

"Bà Rịa - Vũng Tàu cần có sự liên kết với các tỉnh trong vùng và cả đồng bằng sông Cửu Long trong phát triển logictics để tránh mỗi địa phương có kế hoạch phát triển riêng, chồng chéo, cạnh tranh không lành mạnh, gây lãng phí nguồn lực", đại diện công ty đề nghị.